Kalp çarpıntısı, tıbbi adıyla “palpitasyon”, kalbin normalden hızlı, güçlü ya da düzensiz attığının fark edilmesidir. Herkes hayatının bir döneminde çarpıntı hissedebilir. Genellikle kısa süreli ve zararsız olsa da bazı durumlarda ciddi kalp hastalıklarının belirtisi olabilir. Peki kalp çarpıntısının nedenleri nelerdir, ne zaman tehlikelidir ve ne zaman doktora başvurmak gerekir? İşte tüm merak edilenler…
Kalp Çarpıntısı Nedir?
Kalp çarpıntısı, kişinin kalp atışlarını normalden daha yoğun bir şekilde hissetmesidir. Bu durum:
- Kalbin çok hızlı atması (taşikardi),
- Çok yavaş atması (bradikardi),
- Düzensiz atması (aritmi) şeklinde hissedilebilir.
Çarpıntı, göğüste, boğazda veya boyunda atım hissiyle birlikte gelir ve birkaç saniyeden dakikalara kadar sürebilir.
Kalp Çarpıntısının Yaygın Nedenleri
Kalp çarpıntısı her zaman kalp hastalığına işaret etmez. Günlük yaşamda karşılaşılan birçok durum bu şikayete neden olabilir. En sık görülen nedenler şunlardır:
1. Stres ve Anksiyete
Yoğun stres, kaygı ve panik atak durumlarında vücut adrenalin salgılar. Bu hormon kalp hızını artırarak çarpıntıya neden olabilir. Özellikle anksiyete bozukluğu olan bireylerde çarpıntı, sık karşılaşılan bir belirtidir.
2. Kafein ve Enerji İçecekleri
Fazla miktarda kahve, çay, kola veya enerji içeceği tüketimi kalp hızını artırabilir. Kafein hassasiyeti olan kişilerde daha az miktarda alım bile çarpıntı oluşturabilir.
3. Egzersiz
Fiziksel aktivite sırasında kalp doğal olarak daha hızlı atar. Bu fizyolojik bir durumdur. Ancak egzersiz sonrası uzun süren veya ani başlayan çarpıntılar değerlendirilmelidir.
4. Uyku Bozuklukları
Yetersiz uyku, düzensiz uyku saatleri ve uyku apnesi gibi durumlar da kalp ritmini etkileyerek çarpıntıya neden olabilir.
5. Ateş ve Enfeksiyonlar
Ateşli hastalıklarda metabolizma hızlanır, bu da kalbin daha hızlı çalışmasına yol açar. Özellikle gribal enfeksiyonlar sırasında çarpıntı sık görülür.
6. Hormonal Değişiklikler
Gebelik, menopoz, adet dönemi gibi hormonal değişimlerin yaşandığı dönemlerde kadınlar daha sık çarpıntı hissedebilir. Tiroid hormonlarının fazla salgılandığı hipertiroidi durumunda da belirgin çarpıntılar olur.
7. Anemi (Kansızlık)
Vücutta yeterli oksijen taşınamadığında kalp bunu telafi etmek için daha hızlı çalışır. Bu da çarpıntıya yol açar. Kansızlık, halsizlik ve soluklukla birlikte seyreder.
8. Kan Şekeri Düşüklüğü (Hipoglisemi)
Kan şekeri düştüğünde vücut stres tepkisi verir ve kalp hızlanır. Bu özellikle diyabet hastalarında görülebilir.
9. Bazı İlaçlar
Alerji ilaçları, astım spreyleri, tiroid ilaçları ve bazı antidepresanlar kalp ritmini etkileyebilir.
Kalp Çarpıntısı Hangi Durumlarda Tehlikelidir?
Kalp çarpıntısı bazı durumlarda ciddi bir kalp hastalığının belirtisi olabilir. Özellikle şu belirtilerle birlikte görülüyorsa mutlaka ciddiye alınmalıdır:
- Göğüs ağrısı veya sıkışma hissi,
- Nefes darlığı,
- Baş dönmesi, bayılma,
- Çarpıntının ani başlaması ve uzun sürmesi,
- Bilinç bulanıklığı veya görme bozukluğu.
Bu durumlar kalp ritim bozuklukları (aritmi), kalp yetmezliği veya koroner arter hastalığının belirtisi olabilir. Ani başlayan ve ani biten çarpıntılar özellikle atriyal fibrilasyon, supraventriküler taşikardi gibi ritim bozukluklarını düşündürür ve detaylı tetkik gerektirir.
Hangi Kalp Hastalıkları Çarpıntıya Neden Olur?
Çarpıntıya neden olan bazı kalp hastalıkları şunlardır:
- Aritmiler: Kalbin normal ritmini bozan durumlar (atriyal fibrilasyon, ventriküler taşikardi vb.),
- Kalp kapak hastalıkları: Özellikle mitral kapak prolapsusu gibi durumlar,
- Kalp yetmezliği: Kalbin yeterli kan pompalayamaması sonucu,
- Doğuştan kalp ritim bozuklukları: Özellikle genç bireylerde görülür.
Kalp Çarpıntısında Tanı Nasıl Konur?
Kalp çarpıntısı şikâyetiyle doktora başvuran bir kişide tanıya ulaşmak için aşağıdaki testler yapılabilir:
- Elektrokardiyografi (EKG): Kalp atımlarının elektriksel aktivitesini gösterir.
- Holter EKG: 24-72 saat boyunca kalp ritmini izler.
- Ekokardiyografi: Kalp kapaklarını ve kas yapısını değerlendirmeye yarar.
- Kan testleri: Tiroid hormonları, elektrolit düzeyleri, anemi gibi sistemik nedenler araştırılır.
- Efor testi: Eforla ortaya çıkan ritim bozukluklarını gösterir.
Kalp Çarpıntısı Nasıl Geçer?
Çarpıntının tedavisi, altında yatan nedene göre değişir. Genelde zararsız olan çarpıntılar için yaşam tarzı düzenlemeleri yeterli olur:
- Kafein ve alkol tüketimini azaltmak,
- Düzenli uyumak,
- Stres yönetimi (nefes egzersizleri, yoga, terapi),
- Egzersiz yapmak (doktor önerisiyle),
- Tuz tüketimini sınırlamak.
Ancak ritim bozukluklarına bağlı çarpıntılarda ilaç tedavisi, kateter ablasyon, hatta bazı durumlarda kalp pili gerekebilir. Bu nedenle çarpıntı şikâyeti olan kişilerin kendi başına ilaç kullanmaması ve mutlaka kardiyoloji uzmanına başvurması önerilir.
Kalp Çarpıntısı Olanlar Ne Zaman Doktora Gitmeli?
Aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır:
- Çarpıntı ilk kez ve ani şekilde başladıysa,
- Şikâyet uzun süredir devam ediyorsa,
- Dinlenme hâlinde de ortaya çıkıyorsa,
- Ailede kalp hastalığı öyküsü varsa,
- Çarpıntıya göğüs ağrısı, baş dönmesi veya bayılma eşlik ediyorsa.
Kalp çarpıntısı genellikle geçici ve zararsız bir durum olsa da, bazı kişilerde ciddi kalp rahatsızlıklarının habercisi olabilir. Özellikle eşlik eden belirtilerle birlikte görülen çarpıntılar mutlaka tıbbi değerlendirme gerektirir. Erken tanı ve doğru tedavi ile kalp sağlığını korumak mümkündür.
Unutmayın: Kalbinizin sesini dinleyin ve onu ciddiye alın.
Temmuz 24, 2025 10:00 am